DILI, 10 fevereiru 2021 (TATOLI)-Sekretária Estadu Terras no Propriedade (SETP) sei estabelese komisaun terras hodi bele rezolve disputa rai iha territóriu ne’ebé antes ne’e Servisu Nasionál Kadastru (SNC) rejista ona.
Sekretáriu Estadu SETP, Mario Ximenes, hateten atu estabelese komisaun ne’e ho baze mai hosi lei definisaun titularidade númeru 13/2007 iha artigu 54, no mós presiza tan diploma lejizlativu balun tanba ne’e Ministériu Justisa prepara dekretu lei kona-ba estabelese komisaun terras ne’ebé aprezenta ona Konsellu Ministru.
Notísia Relevante : SNC Rejista Ona Parsela Rihun 310
Komisaun ne’e, Mario Ximenes, esplika ninia kompozisaun mai hosi jurista ema na’in-neen ne’ebé bele mai hosi juiz, prokurador, defensor, grupu advogadu, sosiedade sivíl no tékniku própriu ema na’in-tolu hosi terras propriedade.
“Komisaun ne’e independente iha administrasaun no desizaun koletiva atu rezolve no deside kazu disputa rai,” Sekretáriu Estadu Mario Ximenes, hateten ba Agência TATOLI iha nia kna’ar fatin, Dili, kuarta ne’e.
Nia hateten, bainhira aprova no vigora ona sei hahú haree hodi estabelese komisaun ne’e.
Tuir númeru parsela rai ne’ebé antes ne’e Servisu Nasionál Kadastru (SNC) halo tiha ona rejistu númeru iha territóriu hamutuk 318,000.00 ne’ebé entrega ona ba DNTP iha ne’ebé iha parsela rai hamutuk 42,000.00 mak sei iha disputa ho ninia klasifikasaun entre rai privadu no privadu (hanesan balun sukat rai liu tiha ida ninia baliza ka area ) no disputa privadu ho Estadu (hanesan privadu mak sukat fali rai Estadu hotu).
Mario Ximenes klarifika, hosi númeru disputa ne’e terras propriedade foin rezolve to’o 8% tanba ne’e hein katak komisaun terras ne’ebé sei estabelese bele rezolve ho di’ak liután.
Prioridade ba dezenvolvimentu kadastru nasionál
SETP kontinua tau prioridade ba tinan ne’e hodi fó kontinuidade hosi dezenvolvimentu ba kadastru nasionál iha terras no propriedade halo levantamentu no aumenta númeru parsela kadastrál iha territóriu nasionál.
Sekretáriu Estadu Mario Ximenes, informa ho planu programa ne’e mak kontinua haree ba servisu ne’ebé SNC halo tiha ona rejistu númeru parsela rai iha territóriu hamutuk 318,000.00 ne’ebé entrega ona ba DNTP.
Nia hateten, SETP hahú halo rekrutamentu ba kuadru funsionáriu temporáriu sira ne’ebé mak SNC uza hodi integra fila-fali mai iha diresaun terras propriedade hodi bele kontinua fila-fali servisu sira.
“Prepara ekipa téknika identifika fila-fali hodi halo verifikasaun rai no uma tuir klase nune’e bele aplika arrendamentu ho presu razoavel ho Estadu hodi aumenta reseita ba Estadu,’’ Mario Ximenes hateten.
SETP mós kontinua halo rejistu ba parsela rai iha territóriu ne’ebé seidauk rejistu bele rejistu fila-fali no mós ba parsela rai sira ne’ebé SNC halo rejistu ona ekipa sira sei verifika fila-fali tuir ninia klasifikasaun hanesan rai Estadu sei regulariza aplika arrendamentu no rai ne’ebé ho klasifikasaun privadu laiha disputa SETP sei emite sertifikadu na’in ba rai.
Sekretáriu Estadu Mario Ximenes, hateten durante ne’e SETP mós kolleita ona reseita arrendamentu movies no imovies (rai no uma Estadu) ne’ebé Governu halo kontratu ho arrendatariu iha tinan 2018 rekolla millaun $2.8, 2019 (millaun $3.5), 2020 (millaun $4.2) ho númeru arrendatariu 4,600-resin.
SETP sei kontinua sensibiliza informasaun ba públiku ne’ebé utiliza patrimóniu Estadu atu voluntáriu hodi halo rejistu, nune’e Estadu bele regulariza hodi hasae reseita ba Estadu.
Jornalista : Nelson de Sousa
Editór : Francisco Simões
entao sekretariu estado kala sai fali patraun..fo fali servisu ba komisaun..nudar cidadaun lakonkorda modelo servisu hanesan ne’e..se hanesan ne’e la-bele iha ministru no sekretario estado..iha dei’it PM pois harii komisaun hodi ba servisu diak liu.