iklan

NASIONÁL, COVID-19, DILI, HEADLINE, SAÚDE

COVID-19: óbitu ida, rekoperadu 167 no ativu 2.501

COVID-19: óbitu ida, rekoperadu 167 no ativu 2.501

Pesoál-saúde prepara hela ai-moruk AstraZeneca hodi fó vasina ba funsionáriu no komunidade iha Sentru Saúde Comoro, (02/06/21). Imajen Tatoli/António Gonçalves.

DILI, 04 juñu 2021 (TATOLI)—Sala Situasaun, Sentru Integradu Jestaun Krize (SIJK), rejista kazu óbitu ida, pozitivu 89, rekoperadu 167 no kazu ativu 2.501.

“Kazu óbitu ne’e Timoroan mane ida ho idade 48, hela iha Maliana,” Koordenadór Forsa-Tarefa ba Prevensaun no Mitigasaun, Rui Maria de Araújo, hateten liu hosi komunikadu, sesta ne’e.

Notísia relevante:COVID-19: pozitivu 112, rekoperadu 134 no ativu 2.580

Istória moras hosi sidadaun ne’e, iha 27 maiu 2021 ba Hospitál Referénsia Maliana (HRM), tanba iis-boot no me’ar ho isin-manas durante loron haat antes ne’ebé iha mós istória diabetes ho tensaun aas.

Iha HRM halo teste PCR, deteta pozitivu ho CT N2gene24,5 no Egene 22,7, nune’e enkamiña, iha loron ne’e kedan ba izolamentu Vera Cruz, ho diagnoze traballu Pneumonia grave tanba COVID-19.

Durante iha Vera Cruz halo tratamentu tuir protokolu ne’ebé iha, inklui terapia ho oksijéniu liu hosi ventilasaun asistida ho CPAP1.

Iha 31 maiu, ekipa médika deside halo (CPAP) Continous Positive Airway Pressure. Ventiladór naun-invazivu ne’ebé ajuda ema dada-iis di’ak-liu, bainhira pulmaun la funsiona di’ak hodi simu oksijéniu (O2) no hasai dióksidu karbonu (CO2). Intubasaun hodi liga ba ventiladór no nafatin fó tratamentu sira seluk.

“Ohin dader matebian iis-kotu tanba respiratory failure ka fallansu respiratóriu. Família ho ekipa saúde sira sei koordena hela kona-bá funerál,’’ nia subliña.

Rui Araújo esplika kona-bá kazu foun 112 ohin, mai hosi Dili 107 no munisípiu-sira iha lima, kompostu hosi mane 74, feto 38.

Hosi totál kazu detetadu foun ohin, ho idade 12 mai karaik iha na’in-tolu, ho idade entre tinan 12-59 na’in 80 (89,8%), idade 60 mai karaik na’in-neen ne’ebé proporsaun kazu sintomátiku hamutuk 5,6%.

Kumulativu kazu konfirmadu sura hosi 21 marsu 2020 to’o 04 juñu 2021 hamutuk 7.511. Hosi horisehik mai ohin, teste ne’ebé Laboratóriu Nasionál Saúde halo hamutuk 893 PCR, ho detallu hanesan tuir-mai, Vijilánsia sentinela 15, rastreiu ba kontaktu ka Contact tracing 46, Rastreiu Aleatóriu ka Random Screening 91, Viájen sai-hosi serka sanitária hosi Dili 771, Viájen internasionál 32, Follow up iha kuarentena 28.

Totál testes PCR ne’ebé halo horisehik 03 juñu iha Munisípiu-sira seluk, RAEOA no HNGV hamutuk 441 ho detalla hanesan tuir-mai, Maubisse 72, Maliana 43, Viqueque 38, Suai 59, Baucau 129, Ermera 28, RAEOA  laiha no HNGV 72.

Atu bele hatene surtu ida ninia evolusaun nomós surtu ne’e aumenta ka diminui, indikadór seluk ne’ebé matenek-na’in epidemiolojia-nian uza, maka insidénsia.

Konvensionalmente, insidénsia sukat totál kazu foun kada loron pur mil abitante, no hatudu risku ne’ebé populasaun iha atu hetan da’et moras ida.

Hosi insidénsia COVID-19 iha Timor-Leste, durante loron hitu ikus maka 9,6/100 mil abitante, enkuantu ba de’it munisípiu Díli 30,7/100 mil abitante.

Insidénsia iha leten sei nafatin hatudu katak, munisípiu Dili maka fatin ho risku bo’ot liu atu populasaun hetan da’et no hada’et tutan virus SARS-CoV-2.

Informasaun hosi izolamentu

Iha 04 juñu 2021, izolamentu Vera Cruz halo tratamentu ba kazu detetadu na’in 32, área obstetrisia na’in 11 no iha medisina interna na’in 21, obstetrisia na’in 11 kategoria leve (mild) hotu.

Iha área medisina interna na’in 21. Na’in-tolu grave (ida uza BiPAP2, rua uza oksijéniu ho NRM-Non Rebreatheble Mask), na’in 11 moderadu, na’in-hitu leve (mild).

Númeru kazu moderadu no grave ne’ebé baixa iha Vera Cruz, hatudu katak, bainhira ema barak liu detetadu pozitivu, barak-liu tán maka sei baixa ho kategoria moderadu no grave.

Informa ba públiku tomak katak, hahú ohin ema ne’ebé rekoperadu ona hosi moras COVID-19 no liu ona hosi izolamentu terapéutiku domisiliár (iha uma-rasik) ka iha fatin ne’ebé estadu prepara, bainhira atu dezloka sai hosi/tama ba serka sanitária, la presiza halo swab, maibé nafatin presiza hetan autorizasaun esepsionál hosi Diretór CIGC.

Atu bele prosesa autorizasaun esepsionál tenki hatudu sertifikadu alta hosi izolamentu, ne’ebé Ministériu Saúde, liu hosi ninia Pilár hitu fó ba ema rekoperadu.

Apelu

Apela ba populasaun iha Timor-Leste laran tomak atu tu’ur hakmatek, kumpri ho rigór regra serka  sanitária  no konfinamentu  domisiliáriu  ne’ebé  Konsellu  Ministru  deside  no  implementa ona.

Husu atu hotu-hotu kolabora  ho autoridade saúde, hodi  bele  buka-tuir ema hotu  ne’ebé  hetan da’et  ona virus ne’e, no izola hosi no labele hada’et-tutan ba ema ne’ebé seidauk hetan da’et.

Ba populasaun tomak, favór respeita nafatin regra prevensaun no ijiéne individuál ne’ebé Governu hatuur ona atu prevene moras COVID-19 da’et ba mai.

Regra sira ne’e mak hanesan uza máskara, fase liman bebeik ho sabaun ka uza dezinfetante ruma, evita kose liman ba matan, inus ho ibun, bainhira kumprimenta-malu la presiza kaer-liman, bensa-liman, rei-malu ka haku’ak-malu, evita halibur-malu barak, hamriik ka tuur dook hosi ema seluk mínimu metru ida ho balun.

Jornalista: Felicidade Ximenes

Editór: Cipriano Colo

iklan
iklan

Leave a Reply

iklan
error: Content is protected !!