iklan

NASIONÁL, DILI, HEADLINE, INKLUZAUN SOSIÁL

AJTL rekomenda ba jornalista sira promove ‘feto iha karreira’

AJTL rekomenda ba jornalista sira promove ‘feto iha karreira’

Prezidente Asosiasaun Jornalista Timor Lorosa’e (AJTL), Zevonia Vieira. Imajen/ Egas Cristovao

DILI, 06 marsu 2021 (TATOLI)– Prezidente Asosiasaun Jornalista Timor-Leste (AJTL),  Zevonia Vieira, husu ba jornalista sira atu fó importánsia ba promove ‘feto iha karreira’ atu bele sai ezemplu iha sosiedade.

“Liga ho Loron Mundiál Feto, husu ba mídia atu buka informasaun susesu hosi feto sira, nune’e sai modelu ba nasaun ida-ne’e, atu ema seluk bele halo tuir liuliu ba mane sira,” Zevonia Vieira hateten ba Agência  Tatoli iha Redasaun mídia online  Neon Metin iha Dili, sesta (05/03).

Iha kada tinan, iha loron 08 marsu, Estadu no nasaun sira hotu iha mundu selebra loron espesiál ida ba feto. Loron mundiál feto ka lian Ingles ‘International Women’s Day’,

Iha dezembru 2002,  Governu Timor-Leste ratifika tiha ona ‘the Convention for the Elimination of All Forms of Discrimination Against Women’ (CEDAW). Ratifikasaun ida-ne’e importante tebes iha istória feto Timor-Leste nian katak ida-ne’e bele sai mós parte baze legal ida atu asegura Timoroan tomak hodi kontinua respeita no apresia ba feto sira.

Baze ba konvensaun CEDEW ne’e  fó oportunidade hanesan ba feto ho mane sira atu kompete no hola parte iha prosesu dezenvolvimentu tomak, no fó valor ba feto nia kontribuisaun atu dezenvolve moris feto no labarik sira nian.

Ho importánsia ba direitu feto nian, hahú hosi 2002 mai ohin loron, órgaun hosi Governu koloka sekretária estadu ida hodi haree no tau-matan ba feto sira. hahú Sekretariadu Estadu ba Promosaun Igualdade Jéneru (SEPI) ne’ebé iha nia Dekretu Lei No. 16/2008 kona-ba estrutura organizasaun SEPI nian no mai ohin loron transforma ba Sekretaria Estadu ba Igualdade no Inkluzaun (SEII).

Nia dehan tempu ona, mídia presiza promove feto nia lian ba públiku katak feto mós iha abilidade no direitu ne’ebé hanesan iha kualkér saida de’it.

“Ho Loron Mundiál Feto ne’e sei hafanu jornalista sira atu tau importánsia ba direitu feto nian iha kobertura liuliu iha polítika, ekonomia, edukasaun, saúde no seluk tan. Maibé kobertura ida-ne’e tenke to’o iha rurál,” Zevonia Viera hateten.

Nia hateten bainhira feto nia lian sai ba públiku maka papél jornalista sira-nian iha kobertura nian ne’e presiza fó espasu sira. Nune’e jornalista promove feto no feto promove-aan liuhosi jornalista nia kobertura.

“Ha’u fó ezemplu ki’ik ida, bainhira ha’u hasoru eis xefe suku feto ida iha Postu Administrativu Laga, Munisípiu Baucau, ne’ebé nia halo kontribuisaun kona-ba ‘mediasaun ba arte marsiál’ ne’ebé hamosu konflitu  iha nia suku ne’ebá. Maibé nia rasik brani no foti desizaun hodi sai mediadora ba konflitu arte marsiál ne’e. Ikus parte rua dame malu. Ida-ne’e ita bele dehan feto mós bele tanba nia bele kria paz no estabilidade,” nia hateten.

Parte seluk, editora Neon Metin hatete feto difisil ko’alia sai iha públiku tanba sistema patriarkál maka halo no mane mak iha kompeténsia boot liu feto.

“Ha’u haree feto barak komesa ko’alia sai sira-nia papél importante sira hanesan halo advokasia no influénsia, maibé dala barak sistema patriarkál hodi ladún fó espasu”, Zevonia dehan.

Ida-ne’e akontese tanba kultura eh sistema patriarkál “Ha’u fó ezemplu, feto halo vida agrikultura, feto defisiénsia halo negósiu no iha rendimentu ne’ebé di’ak hodi sustenta nia família. Maibé ema barak la tau interese ba feto nia lian ne’e. Tanba sistema patriarkál ne’e” nia tenik tan,

Prezidente AJTL, Zevonia Vieira, hatutan papél mídia importante atu oinsá mak jornalista tau nia-aan hanesan promove igualdade jéneru iha kobertura.

“Ita atu promove feto  maka tenke halo reportajen ba igualdade jéneru, ne’e importante tebes atu nune’e fó espasu hanesan ba feto sira ko’alia sira-nia lian no promove sira”, Zevonia Vieira hateten.

Prezidente AJTL afirma papél mídia eh jornalista sira ne’ebé halo kobertura labele hamosu diskriminasaun iha sosiedade katak mane nia papél mak importante liu iha kontribuisaun ba jornalístiku nian, maibé presiza fó espasu ba feto sira ne’ebé iha abilidade hodi influénsia no halo advokasia, ko’alia kona-ba direitu feto nian no violasaun ne’ebé maka akontese ba feto.

Tuir nia, jornalista balun ne’ebé maka halo kobertura iha terrenu seidauk forte, entaun oinsá mak haforsa liután jornalista nia papél hahú husi redasaun no oinsá maka feto bele sai xefe redasaun no editora. Atu nune’e ninia perspetiva kona-ba feto bele hasa’e liután.

Jornalista : Osória Marques
Editór       : Francisco Simões

 

 

iklan
iklan

Leave a Reply

iklan
error: Content is protected !!