DILI, 09 dezembru 2020 (TATOLI)- Iha proposta Orsamentu Jerál Estadu (OJE) 2021, Governu daualuk ne’ebé lidera hosi Primeiru-Ministru (PM), Taur Matan Ruak, propoin orsamentu ho montante millaun $41 ba nesesidade instalasaun kabu submarinu (fibra ótika) ne’ebé sei dada hosi territóriu Norte Australia nian.
Governu liuhosi sorumutuk Konsellu Ministru (KM), kuarta (04/11), delibera no aprova projetu ligasaun kabu submarinu ne’ebé liga hosi Austrália mai Timor-Leste.
Ho aprovasaun projetu deliberasaun ne’e maka iha tempu oin mai parte Ministériu Planu no Ordenamentu, inklui ministériu relevante-sira hahú ona serbisu atu asegura ligasaun kabu submarinu.
Polítika dada kabu submarinu hosi Darwin mai Timor-Leste nu’udar prioridade Governu, ho kooperasaun Governu Canberra ho objetivu atu eleva kapasidade rede internet iha rai-laran tanba VIII Governu Konstitusionál mós iha programa ba Governu eletróniku, ne’ebé atu realiza presiza iha liña internet ne’ebé lais.
Notísia Relevante : Governu aprova ligasaun fibra óptika hosi Austrália mai Timor-Leste
“Ita-nia futuru depende ba ita-nia kapasidade atu inova no utiliza teknolojia informasaun nian-sira. Ida-ne’e sei ezije la’ós de’it mudansa iha ita-nia populasaun nia kompeténsia no edukasaun, maibé ezije mós konetividade ida-ne’ebé di’ak liu,” Primeiru-Ministru (PM) Taur Matan Ruak, afirma, ohin, iha ámbitu debate OJE 2021 iha faze espesialidade iha sala plenáriu Parlamentu Nasionál (PN).
Investimentu ne’e, Taur Matan Ruak hateten, Timor-Leste mós hanesan nasaun ida ne’ebé presiza ligadu ho internet liuhosi kabu fibra ótika, teknolojia, via satélite, ida-ne’e, neineik liu, ladún viavel no karu liu.
Tuir dadus 2019 nian husi Seasia.co, Timor-Leste iha velosidade internet neineik liu daruak iha mundu. Velosidade neineik liu dala 25 hosi velosidade média iha Ázia no iha Pasífiku tomak.
“Daudaun ne’e ita-nia sidadaun-sira selu $300 ba kada megabits segundu ida, tarefa iha Cambodia, Indonézia no Austrália ida-idak maka $8,1, $1,8 no $2,1. Situasaun ida-ne’e afeta ba ita-nia kreximentu ekonómiku no impede ita-nia sidadaun atu hetan asesu ba informasaun no simu servisu plataforma online,” Taur hatutan hodi argumenta tan, iha 2021 Governu hakarak atu transforma Timor-Leste konetividade internet.
“Ita sei investe millaun $41 atu instala fiu tasi okos ka fibra ótika ne’ebé liga ba territóriu Norte Austrália nian. Hein katak fiu ne’e bele instala ona iha tinan oin,” Taur Matan Ruak hateten.
Jornalista : Florencio Miranda Ximenes
Editór : Francisco Simões