COVALIMA, 28 juñu 2019 (TATOLI) – Prezidente Repúblika, Francisco Guterres Lú Olo, triste haree kondisaun estudante sira barak mak sei tuur iha rai hodi tuir prosesu aprendizajen.
Situasaun ne’e Prezidente Repúblika, Francisco Guterres Lú Olo haree rasik ho matan bainhira hamutuk ho Vise Ministru Edukasaun, Juventude no Desportu, João Zacarias, ba vizita eskola Ensino Báziku Públiku Ogues, Covalima, kinta (27/6/2019).
Prezidente Repúblika hakfodak no neon kraik haree estudante lubun iha eskola refere tuur de’it iha rai hodi simu matéria aprendizajen husi profesór sira.
“Ha’u haree ita nia oan sira ne’e tuur iha rai. Ha’u preokupa tebes. Ha’u fihir sira ida-ida nia oin, entaun ha’u nia laran ne’e susa, nutrisaun ba sira mós importante tebes, ita tenke halo esforsu para ita oan sira bele hetan hahán di’ak, sira tuur iha rai ha’u preokupa sira nia farda fo’er hotu, dala ruma tuur oras ida rua sira bele moras,” hateten PR Lú Olo.
Lú Olo hateten, dezafiu ne’ebé alunu sira enfrenta loroloron hanesan problema komún ne’ebé Estadu tenke tau matan no tenke hanoin hamutuk para hetan solusaun situasaun sira ne’e.
Lú Olo mós triste programa merenda eskolár ne’ebé alunu sira konsumu ho menu manu tolun, paun maran ho manteiga no susubeen la sufisiente atu hadi’a alunu sira nia nutrisaun. Ne’e duni, Estadu iha obrigasaun atu foti desizaun koletiva rezolve hodi lori nasaun sai husi situasaun mukit.
Iha fatin hanesan, Diretór Eskola Ensinu Báziku Públiku Ogues-Covalima, Filomeno Ferreira Cardoso dehan, alunu sira ne’ebé tuir prosesu aprendizajen ba tinan ne’e hamutuk 1025, kompostu husi mane na’in 580 no feto na’in 470.
Iha tinan 2017 sira hato’o ona problema ne’e ba Ministériu Edukasaun no iha 2018 konsege fó duni kadeira meza hamutuk 60, maibé kontinua la too hodi halo alunu balun tuur iha kadeira no balun tuur iha rai.
“Ami iha kadeira 60 de’it, too agora alunu barak sei tuur de’it iha rai,” informa Filomeno Ferreira Cardoso.
Profesór ne’e espera ho vizita PR Lú Olo nian ne’e bele kontribui rezolve minima kondisoens mak sira enfrenta oras ne’e.
Eskola refere iha sala eskola 10 de’it no la sufisiente atu akumula estudante rihun no sei menus livru manual atu fahe ba estudante sira estuda.
Durante prosesu aprendizajen mós ladún seguru, tanba dala ruma, povu nia karau, kuda, bibi hakat tama iha jardín eskola, tanba la iha moru.
Responde ba problema ne’e, Vice Ministru Edukasaun Juventude no Desportu, João Zacarias rekoñese eskola barak sei falta karteira
“Ba Na’i prezidente, atu informa katak, ami rekoñese realidade ida ne’e akontese duni iha eskola barak sei falta karteira,” hateten Zacarias.
Zacarias afirma, ba tinan 2019 too 2020, Ministériu Edukasaun prevee ona osan atu responde ba eskola ne’ebé sei falta karteira no eskola sira ne’ebé hasoru dezastre udan boot no mota sobu besik 100 liu mak sei hadi’a fila fali.
VIII Governu mós rekoñese eskola barak sei menus rekursu profesór, falta livru, biblioteka, laboratóriu no estatutu profesór besik 4000 sei kategoria kontratadu no parsiál.
Antes ne’e, Primeiru Ministru, Taur Matan Ruak dehan, nia parte sei konsulta ho Ministériu Edukasaun hodi sosa karteira (meza kadeira) hamutuk rihun 35 husi Instituto Bambuu Tibar I.P hodi fahe ba eskola sira ne’ebé sei menus kadeira no meza.
PM Taur rekoñese kondisaun eskola hamutuk 1000 ne’ebé Ministériu Edukasaun halo daudaun sei falta kadeira, meza no biblioteka hodi fasilita mestre sira atu fahe matenek ba futuru Timoroan sira bele uza.
“Ha’u presiza kadeira meza ba eskola, armáriu, meza ba profesór sira hamutuk 35 míl fahe ita nia eskola sira iha Timor-Leste,” hateten PM Taur durante vizita no hala’o enkontru ho Diretór Ezekutivu Instituto Bambuu I.P, Silvino Rua iha Sentru Bambuu Tibar, Kinta (13/06/2019)
Jornalista : Eugénio Pereira
Editór : Francisco Simões
