iklan

EKONOMIA, HEADLINE

Agrikultór Natarbora kuda lehe transforma área abandonadu ektare 5,5 sai to’os

Agrikultór Natarbora kuda lehe transforma área abandonadu ektare 5,5 sai to’os

Ekipa hosi MAP no parseiru halo kultivasaun iha postu Natarbora, segunda (25/04). Imajen/MAP

DILI, 26 abril 2022 (TATOLI)—Ministériu Agrikultura no Peska (MAP) hamutuk ho parseiru realiza ona eventu aprendizajen kampu hodi halo prátika ‘konservasaun agrikultura’ iha postu administrativu Natarbora, munisípiu Manatuto.

Nune’e, agrikultór sira iha Natarbora kuda lehe (velvet bean) hodi bele hadi’a fertilidade rai no transforma área abandonadu ektare 5,5 ne’ebé nakonu ho du’ut ba to’os agrikultura.

Diretór Servisu Agrikultura Manatuto, Tomas F. Piedade Ximenes, otimista atividade ne’e sei lori impaktu pozitivu ba produsaun agríkola.

“Konservasaun agrikultura lori ona benefísiu barak ba agrikultór sira, tanba bele hasa’e produsaun batar no redús dependénsia ba Ministériu Agrikultura no Peska nia programa preparasaun rai (free plowing services). Tanba ne’e agradese ba apoiu husi MAP, Food and Agriculture Organization (FAO) no Uniaun Europeia (EU),” Diretór relata durante atividade, iha postu Natarbora, hanesan haktuir iha nota ne’ebé Agência Tatoli asesu, tersa ne’e.

Notísia relevante: Área kultivasaun tinan ne’e sa’e ba ektare 24.500

Agrikultór iha Natarbora hahú adopta teknolojia konservasaun agrikultura desde tinan 2013, ne’ebé introdús hosi MAP no FAO no iha tinan 2020 no ikus mai entidade rua ne’e kontinua suporta to’os-na’in halo konservasaun agrikultura.

Atividade ne’e realiza tanba hetan apoiu finanseiru hosi EU no asisténsia téknika hosi MAP no FAO, liuhosi projetu ‘Pro-Reziliénsia II.’

To’os agrikultura ho medida ektare 10.914 iha postu Natarbora sai abandonadu desde tinan-10 to’o tinan-20 liubá, no hahú hosi tempu ne’ebá, rai ne’ebé la kuda buat ruma sai nakonu ho du’ut nativu hanaran soko no du’ut fuik hosi rai-li’ur ne’ebé predominante maka chromolaena odorata.

“Tanba estrutura du’ut abut metin no forte, maka agrikultór iha Natarbora sempre depende ba tratór hosi Governu ne’ebé Diresaun Agrikultura fó apoiu atu ajuda hasai du’ut a’at no hamoos rai molok transforma ba to’os agrikultura,” Diretór akresenta.

Iha biban hanesan, Vise-Ministru Agrikultura no Peska, Abílio Xavier de Araújo Lebo, konsidera presiza duni kuda ai-horis hanesan lehe hodi taka rai ne’ebé prodús biomasa barak atubele hamate du’ut no permite to’os-na’in loke to’os sein depende de’it ba Governu nia apoiu.

Aleinde ne’e, governante ne’e hein legumes importadu no legumes lokál ne’ebé MAP liuhosi Diresaun Peskiza Agrikultura sei halo hela teste adaptasaun no produsaun biomasa hodi bele hetan apoiu hosi FAO atu substitui lehe nia funsaun iha zona agroekolójika hirak ne’ebé la favorável atu moris.

Desde tinan 2013, agrikultór iha Natarbora hahú kuda kahur lehe ho batar, ne’ebé hanesan merkadoria prinsipál ka kuda lehe tanan atu taka rai hodi bele hadi’a rai nia bokur molok kuda batar.

Nune’e, iha dezembru 2021, grupu agrikultór passa Fehuk Rin iha suku Uma Boco, postu Natarbora simu fini lehe hosi parseiru no kuda iha to’os abandonadu ektare 5,5 ne’ebé antes ne’e nakonu ho du’ut Soko no Chromolaena.

Liu tiha fulan-lima, área ne’ebé nakonu ho du’ut nakfilak ba área ne’ebé kobre totalmente ho lehe no prontu halo kultivasaun.

Agrikultór sira ne’ebé kuda fini lehe sente haksolok tanba bele halo lakon du’ut fuik no la kleur sei kuda fali batar no legumes iha segunda époka, entre maiu to’o juñu 2022.

Atividade aprendizajen kampu ne’e partisipa hosi Reprezentante UE Dulce Gusmão, Diretora Jerál Agrikultura Maria Odete do C. Guterres, Administradór munisípiu Manatuto Bernardo Lopes, Diretór Agrikultura sira iha nível nasionál no munisipál, Ofisiál Governu sira, FAO, Autoridade lokál inklui agrikultór sira.

Jornalista : Arminda Fonseca

Editora     : Julia Chatarina

iklan
iklan

Leave a Reply

iklan
error: Content is protected !!