DILI, 24 juñu 2021 (TATOLI)—Jestór Programa Asosiasaun Halibur Defisiénsia Matan Timor-Leste (AHDMTL), Luciano Borges, hateten durante pandemia COVID-19 no Serka Sanitária ne’e programa “Eskola ba Uma” ka “Tele-Eskola” liuhosi internet no televizaun sai hanesan difikuldade ba prosesu ensinu aprendizajen ba ema defisiénte matan sira.
Notísia Relevante: Ema ho defisiénsia 4.000 maka asesu edukasaun husi totál rihun 38
“Situasaun serka sanitária, ita la halo movimentu ba-mai no estudante ema defisiente matan iha universidade balun lamenta katak laiha saldo hodi asesu ba iha ensinu aprendizajen liuhosi aula online. Seluk internet la’o la di’ak, dala ruma estudante sira asesu no husu pergunta ba dosente maibé la di’ak tanbá liña kotu-kotu. Difikuldade boo mak maioria estudante iha ne’e la kaer telemóvel android,” Luciano Borges ba Agênsia Tatoli, iha nia knaar fatin Manleuana, Dili, kinta ne’e.
Estudante hirak ne’ebé laiha telemóvel android, nia dehan, sira hamutuk ho kolega sira-ne’ebé iha telemóvel android hodi asesu hamutuk hodi tuir aula online. Hosi difikuldade ne’e, AHDMTL komunika ba dosente hodi prepara materia hand aut nune’e bele fasilita estuduante ema defisiente matan ne’e lori estuda iha uma.
“Ita foti maneira eskola online, liuhosi aplikasi WhatsApp (WA) no durante COVID-19 ne’e, sira aprende liuhosi WA, Enkuantu, ba estudante ne’ebé eskola iha Ensinu Rekorente, sira laiha aula online durante serka sanitária tanbá atividade hotu suspende hela,” nia hateten.
Maibé, nia dehan, ema defisiente matan durante iha aula uza flash recorder hodi halo gravasaun ba dosente nia esplikasaun durante iha aula laran. Bainhira iha traballu liuhosi komputadór, ema defisiente matan uza software ho naran JAWAS Talking bele fasilita sira tanbá software ne’e bele ko’alia, no iha telemóvel iha aplikasaun ho naran access abilities tanbá bele lee ba ema defisiente matan bainhira uza telemóvel ne’e.
Entretantu, dadus hosi Asosiasaun Halibur Defisiénsia Matan Timor-Leste (AHDMTL), iha tinan 2011 to’o 2021 ne’e, ema defisiente matan hamutuk 277 ne’ebé kompostu hosi feto 132 no mane 145.
Enkuantu, ema defisiente matan iha AHDMTL ne’ebé asesu ba edukasaun formál hanesan Ensinu Rekorente iha na’in-12 no na’in-ualu (8) asesu ba iha Universidade Nasionál Timor Lorosa’e (UNTL).
Notísia Relevante: UNICEF: programa “Eskola ba Uma”, estudante sira hasoru dezafiu barak
Jornalista : Nelia Fernandes
Editór : Cancio Ximenes