iklan

NASIONÁL, EKONOMIA, COVID-19, DILI, HEADLINE

PDHJ rekomenda ba Governu responde nesesidade bázika povu nian

PDHJ rekomenda ba Governu responde nesesidade bázika povu nian

Provedora Direitu Umanu no Justisa (PDHJ), Jesuína Maria Ferreira Gomes. Imajen Tatoli/Egas Cristovão

DILI, 16 marsu 2021 (TATOLI)-Aplikasaun serka sanitaria ba munisípiu tolu; Dili, Baucau no Viqueque, sai hanesan esforsu pozitivu Governu nian atu kombate ka hakotu korrente propagasaun COVID-19. Maibé tuir Provedoria Direitu Umanu no Justisa (PDHJ) nia haree katak situasaun ne’e mós bele hamosu implikasaun negativa ba povu nia rendimentu ekonomia no afeta direita ba povu nia kbiit atu asesu ba nesesidade bázika, hanesan ai-han ho nutrisaun.

Notísia Relevante : Modo-tahan ho ai-fuan dodok iha merkadu

Ho implikasaun negativa ne’e, Provedora Jesuína Maria Ferreira Gomes, lori PDHJ nia naran rekomenda ba  Governu atu halo analiza ba impaktu negativu rendimentu ekonómiku ba abitante sira ne’ebé hela iha munisípiu sira ne’ebé  hetan serka sanitária ka lockdown.

Konsellu Ministru (KM) estraordinária, segunda (15/03/2021), deside halo estensaun ba serka sanitária no konfinamentu iha Munisípiu Dili to’o iha loron 02 abríl 2021 hafoin halo analiza ba aprezentasaun hosi Sentru Integradu Jestaun Krize (CIGC) kona-ba pontu epidemiolojia iha Timor-Leste  tanba iha kazu pozitivu COVID-19 kontinua aumenta kada loron ne’ebé iha ona transmisaun lokál.

Liuhosi aprovasaun Projetu Rezolusaun Governu ne’e mós aplika serka sanitária no konfinamentu  iha Munisípiu Baucau ho Viqueque to’o loron 29 marsu 2021  tanba  deteta mós kazu pozitivu iha munisípiu rua ne’e  hodi  bele halo prevensaun ba propagasaun peste letál COVID-19.

Provedora Jesuína Maria Ferreira Gomes,  hateten iha Dekretu Prezidente Repúblika (PR) nian númeru 15/2020 katak halo suspensaun parsialmente ba sidadaun sira-nia direitu balun hanesan sirkulasaun nasionál ho internasionál, direitu manifestasaun no hela iha uma. Tanba ne’e Governu mak iha kompeténsia atu estabelese medida ezekusaun hodi implementa dekretu Prezidente Repúblika (PR) nune’e Governu halo liuhosi dekretu Governu no mós rezolusaun Governu ne’ebé halo liu-liu implementa serka sanitária ka lockdown ne’ebé extende serka sanitária iha Dili no mós halo serka sanitária ba Munisípiu Baucau ho Viqueque,.

Nia hateten, Governu iha kompeténsia no podér atu estabelese regra ba ezekusaun Estadu emerjénsia, maibé iha rezolusaun Governu serka sanitária no konfinamentu domisiliáriu iha ne’ebá kria mekanizmu sidadaun sira bele  hala’o atividade ekonómika no asesu ba sosa ai-han no loke mós dalan atu fasilita produtu lokál bele tama iha fatin sira ne’ebé hetan lockdown.

Nia dehan, ne’e loza sira fa’an sasán esensiál ba nesesidade bázika kontinua loke hodi fasilita sidadaun sira halo atividade ekonómika no mós konsumidór sira bele kompras nafatin ai-han fresku ho produtu lokál sira.

 “Haree mós kondisaun serka sanitária fó afeta ba ema nia kapasidade to’o iha ne’ebé, Governu presiza halo analiza fila-fali ho  kle’an atu fó subsídiu sira  hanesan antes ne’e fó ona iha implementasaun Estadu emerjénsia dahuluk,’’ Provedora Jesuína Maria Ferreira Gomes hateten hodi responde ba Agência Tatoli iha Dili, tersa ne’e.

Estadu Emerjénsia dahuluk rigorozu liu, maibé agora ho fleksibilidade ba ninia mekanizmu sira ne’ebé Governu kria hodi fasilita nafatin sidadaun sira nia atividade nafatin  la’o. Nune’e, tuir PDHJ nia haree Governu presiza halo analiza fila-fali  atu bele fó fali apoiu sira ho tipu sira hanesan uluk iha Estadu emerjénsia liubá hanesan apoiu pulsa eletrisidade, subsídiu $200, Cesta Bázika ho sira seluk.

“Agora Governu tenke halo analiza fila-fali presiza ka la’e, ne’e kompeténsia Governu nian atu haree ba situasaun sira ne’e. Maibé ita tenke haree disponibilidade Estadu nian to’o iha ne’ebé liu-liu kapasidade finanseiru,” Jesuína Maria Ferreira Gomes hateten.

Jornalista       : Nelson de Sousa

Editór             : Francisco Simões

 

iklan
iklan

One Comment

  1. Koitadu ba povinhu, fos iha armazen hada aas mb dalaruma sei a’at ht tmb governu atu responde dt ktk rezerva aihan sei iha mb hlha atu antesipa ktk povu barak komesa menus aihan no bainhira covid-19 hahu tama iha komunidade nia le’et, povinhu ninia imunidade sei la to’o atu satan netik pesti n🤔🤔🤔

Leave a Reply

iklan
error: Content is protected !!