iklan

HEADLINE, LIQUIÇÁ

Razaun Sandra de Araújo Hakarak Lidera Suku Leorema

Razaun Sandra de Araújo Hakarak Lidera Suku Leorema

Xefi Suku Leorema, Sandra de Araújo. Imajen/Tatoli Egas Cristovao

LIQUIÇÁ, 16 novembru 2019 (TATOLI) — Maske sente todan, maibé Sandra de Araújo, hakarak lidera suku Leorema ho razaun katak lakohi Leorema-oan sira moris ho konflitu nia laran.

Leorema ne’ebé pertense ba Postu Administrativu Bazartete, Munisípiu Liquiçá ne’e, iha aldeia 10, hanesan Baura, Bukumera, Kutulau, Ergoa, Fatunero, Hatu-Hou, Manu-Lete, Railuli, Urema no Urluli. Tuir sensu 2015 nian, totál populasaun hamutuk 5056. Xefe suku dahuluk iha 2009 mak Alberto da Costa Freitas, maibé tuir dadus husi Xefe Suku foun, Sandra de Araújo, relata katak totál populasaun besik ona rihun hitu.

Sandra ne’ebé lidera fali suku ne’e depois hetan prolema tanba konfrontu entre joven iha jullu liubá ne’ebé rezulta ema na’in-rua mate, sunu uma 13 no motór hitu, hakarak atu halo suku ne’e moris iha situasaun dame.

Lee mós : Konfrontu Leorema Kontinua, Sunu Tan Uma 13 ho Motór Hitu

Nia parte substitui serbisu ida ne’ebé todan, tanba suku ida ne’e mosu tiha ona konflitu ne’ebé mak boot, maibé dezde hala’o knaar hanesan autoridade másima iha área refere, serbisu maka’as hamutuk ho komunidade, autoridade seguransa, KPK sira no halo suku oras ne’e iha situasaun hakmatek.

Nune’e, nia apresia ho prezensa Konsellu Polisiamentu Komunitáriu (KPK) iha suku Leorema, tanba kazu ki’ikoan sira iha aldeia buka rezolve kedas.

Xefe Suku ne’e realsa, ema ida mesak atu hamorin filafali naran Leorema ne’e susar oituan, tanba lakohi simu malu, maibé ho maneira saida mak bele hamorin fali naran ida Leorema presiza Leorema oan sira hotu kontribui.

“Leorema sai tiha ona konflitu tanba saida mak ha’u hakarak substitui nafatin serbisu ida ne’e. Iha momentu ne’ebá ha’u tama iha membru Konsellu Suku no ha’u sente ladún di’ak tanba suku ida ne’e suku istóriku maibé suku ida ne’e sai tiha fali ba suku ida ne’ebé mak laiha ona dignidade iha munisípiu Liquiçá”, Xefe Suku Leorema, Sandra de Araújo, ba Ajénsia Tatoli, iha Administrasaun Munisipál Liquiçá, sesta ne’e.

Xefe Suku ne’e mós mai hosi estrutura rede klandestina nian, sente ladún satisfás ho ukun ida ne’e, tanba uluk luta no serbisu maka’as hodi manán tiha ona rai ida ne’e, tanba saida mak jerasaun foun sira lakohi atu aproveita ukun ida ne’e ho di’ak, hakarak atu estraga nafatin rai ida ne’e.

“Objetivu ida ne’e mak ha’u hakarak substitui nafatin serbisu, maske todan, maske feto, ha’u haka’as-aan nafatin oinsá atu valoriza nafatin ami-nia eroi sira ne’ebé oferese ona vida ba rai ida ne’e, atu hamorin filafali naran ida Leorema ninian”, dehan nia.

Lee mós : Leorema iha Ona Xefe Suku Foun

Kona-ba konflitu antes ne’e, nia parte organiza ona diálogu maibé parte rua la simu malu atu halo akordu rituál ruma, entaun tenke fila hikas mai munisípiu no oras ne’e sira hela iha uma-mahon nasionál.

“Ha’u tenta nafatin depois bele kaer hamutuk filafali joven sira para depois iha netik akordu ruma para sira bele fila bá sira-nia fatin. Diálogu loke ona maibé momentu ne’ebá sira dehan seidauk bele halo akordu entre parte rua ne’e tanba sira sei triste ba ema na’in-rua ne’ebé mate”, haktuir Xefe Suku Leorema.

Nia fó-sai katak, família hamutuk 13 mak oras ne’e hela iha uma-mahon. Família 13 ne’e hosi aldeia Urema no Railuli, aldeia sira seluk idak-idak hakmatek iha nia fatin.

Lee mós : Aban, Governu Re-íntegra Familia 53 ba Leorema

Oras ne’e nia parte ho padre tún bá aldeia sira hamutuk veteranu no joven sira, hodi esplika ba sira para hakmatek, situasaun ne’ebé akontese hanesan dezastre ida ne’ebé ema hotu la espera no akontese liu ona.

“Ami sei esforsu maka’as depois halo komunidade labele trauma, komunidade sira tenke hakmatek halo nafatin sira-nia serbisu hodi bele sustenta sira-nia moris loroloron nian”, katak nia.

Komandante Interinu PNTL Munisípiu Liquicá, Superintendente Asistente, Luis da Silva. Imajen/Tatoli Egas Cristovao.

Purtantu Komandante interinu Polísia Nasionál Timor-Leste (PNTL) Munisípiu Liquiça, Superintendente Asistente Polísia, Luis da Silva, hateten komunidade balun iha Leorema sei trauma.

Lee mós : Suspeitu Kazu Leorema Kumpre Prizaun Preventiva

“Ema na’in-lima ne’ebé ami identifika sunu uma tenke kaptura hotu, maibé ami sei hein mandadu kapturasaun, sira na’in-lima ne’e livre kondisionál hela, momentu ne’e sira sunu uma 13 mutuk no sunu mós motór hitu”, dehan nia.

Jornalista : Evaristo Soares Martins
Editora : Maria Auxiliadora

iklan
iklan

Leave a Reply

iklan
error: Content is protected !!