DILI, 18 Setembru 2019 (TATOLI) – Diretór Ezekutivu Sentru Nasionál Chega (CNC, sigla portugés), Hugo Fernandes, hatete iha 2020, programa prioridade CNC atu halo prezervasaun no mapeamentu ba fatin istóriku sira iha territóriu Timor-Leste ne’e urjente.
Sítiu istóriku sira ne’e iha kategoria violasaun direitu umanu hanesan iha fatin detensaun, prizaun ne’ebé mak iha territóriu laran, fatin masakre sira hanesan Santa Krús no masakre iha 1999, fatin ne’ebé uza ba demonstrasaun públiku.
“No abrigu sira ne’ebé mak ita-nia gerrilleiru sira uza durante funu laran”, Diretór CNC informa iha edifísiu Ministériu Finansa, Aitarak-Laran, ohin.
Hugo Fernandes friza prezervasaun no mapamentu ba fatin istóriku sira ne’e sei halo serbisu integradu entre Sentru Chega ho Ministériu Turizmu no Ministériu Obra Públika inklui Universidade sira.
“Ida ne’e urjente tanba fatin istóriku balun ema hela ona, balun abandonadu no balun hetan ona transformasaun totál ne’ebé ita presiza konserva ona para hetan nia orijinál”, katak.
Manutensaun ba abrigu, nia dehan, halo kooperasaun ho AMRT tanba sira mak ko’alia kona-ba abrigu rezisténsia nian.
“Ita halo ona mapeamentu iha munisípiu lima no pasu tuirmai mak ita atu lori plaka ba monta, hanesan fatin ne’ebé abandonadu ita koopera ho Ministériu Obra Públika no Turizmu para ita foti lalais halo reabilitasaun para mantén nia orijinál”, nia akresenta.
“Mínimu agora ita halo ona manutensaun ba sentru Chega, no abrigu Xanana Gusmão iha Kakau-Lidun, iha Lahane no halo ona manutensaun ba abrigu Nino Konis Santa iha Mertutu-Ermera, ne’ebé fatin sira ne’e CNC sei prezerva halo didi’ak, maibé ita presiza halo barak liután, liuliu oinsá ita proteje para ema labele estraga”, nia dehan.
Tanba ne’e CNC, Ministériu Turizmu, Komérsiu no Indústria no Ministériu Obra Públika presiza koordena atu halo manutensaun ba konstruisaun ba sítiu istóriku sira.
“Ha’u hanoin ita presiza promove ita-nia fatin istóriku sira ne’e para ema rai-li’ur mai haree no sai fatin atrai turista sira, liuliu sai fatin destinasaun turístika,” nia espera.
Notísia relevante : Programa Prioridade CNC iha 2020 Halo Mapeamentu no Prepara Kondisaun ba Arkivu
Jornalista : Florencio Miranda Ximenes
Editora : Maria Auxiliadora