iklan

NASIONÁL, EKONOMIA

Asembleia Jerál Extraordináriu BNCTL, Hamosu Estrutura Foun

Asembleia Jerál Extraordináriu BNCTL, Hamosu Estrutura Foun

Ministru Reforma Lejizlativa no Asuntu Parlamentár no Prezidente Asembleia Jerál BNCTL, Fidelis Leite Magalhães, hala’o intervensaun iha Asembleia Jerál Extraordináriu ne’ebé hala’o iha Timor-Plaza, sesta (7/6). Imajen Mídia MRLAP

DILI, 07 juñu 2019 (TATOLI)—Governu liuhosi Ministériu Reforma Lejizlativa no Asuntu Parlamentár (MRLAP) hamutuk ho Banku Nasionál Komérsiu Timor-Leste (BNCTL-sigla portugés), realiza Asembleia Jerál Extraordináriu hodi ko’alia kona-ba konseitu jerál estatutu foun no prioridade ba banku nasionál ne’e.

Ministru Reforma Lejizlativa no Asuntu Parlamentár, Fidelis Leite Magalhães hala’o papél hanesan reprezentante governu no Prezidente Asembleia Jerál BNCTL iha enkontru extraordináriu ne’e.

Iha asembleia refere, konsege hili membru Konsellu Administrasaun foun ne’ebé kompostu hosi ema na’in tolu ba mandatu tinan tolu hosi tinan 2019-2021, mak hanesan Prezidente Konsellu Administrasaun, Brígido de Sousa no Vise-Prezidente, António Abrantes no membru foun ida, António Vítor nu’udar vogál Konsellu Administrasaun nian.

Prezidente Asembleia Jerál, Fidelis Leite Magalhães informa kompozisaun foun ne’e sei haruka ba BNCTL hodi aprova no rejistu tuir lei, molok tama iha funsaun no sei muda iha tempu badak, ho publikasaun dekretu-lei estatutu foun BNCTL nian.

“Kona-ba promulgasaun, iha momentu ne’e seidauk iha informasaun ho detallu, maibé ami iha esperansa boot katak sei promulga iha tempu badak nia laran, atu nune’e ami bele avansa ho prosesu lalais liu,” nia hatutan.

Nia fó hanoin katak BNCTL la’ós hanesan banku komersiál sira seluk tanba hanesan banku ne’ebé Estadu mak na’in ba asaun (saham-termu Indonézia) pursentu 100, tanba ne’e tenke tau-matan ba prioridade fundamentál rua.

“Prioridade ida mak universalidade ba asesu. Hakarak dehan katak ema hotu-hotu iha biban bele asesu ba servisu BNCTL. Prioridade seluk mak aumenta efisiénsia no kualidade prestasaun servisu ba populasaun,” nia hateten iha Orchid Room 5thfloor Timor-Plaza, sesta ne’e.

Fidelis mós dehan, BNCTL tenki sai ezemplu ba governasaun di’ak iha Timor-Leste. “Ba ida-ne’e, ha’u dirije ba Konsellu Administrasaun no ba Konsellu Fiskál, nune’e BNCTL bele sai ezemplu ba boa-governasaun no prestasaun servisu ne’ebé dignu no kualidade,” nia tenik.

Tuir governante ne’e, sei iha problema estruturál barak hanesan ezemplu pagamentu ba aldeia sira ne’ebé dalaruma sei depende ba entidade seluk no la depende ba fatór BNCTL rasik hanesan responsável.

“Iha situasaun sira ne’e, BNCTL mós tenki pro-ativu atu buka solusaun hamutuk ho entidade sira seluk ba problema ruma ne’ebé mosu,” Fidelis sujere.

Konsellu Ministru Aprova Estatutu Foun BNCTL 

Entretantu, iha 13 fevereiru 2019, governu liuhosi reuniaun Konsellu Ministru aprova ona proposta ida kona-ba dekretu-lei ne’ebé aprezenta hosi Ministru Reforma Lejizlativa no Asuntu Parlamentár, hamutuk ho ministru tutela sira hanesan Ministra Finansa no Ministru Koordenadór Asuntu Ekonómiku.

Diploma ne’e hanesan alterasaun dahuluk ba dekretu-lei kona-ba estatutu BNCTL, S.A, ho objetivu atu adapta estatutu BNCTL nian ho enkuadramentu legál foun hosi sosiedade komersiál sira no rejime foun rejistu komersiál nian.

Nune’e, hodi introdúz estrutura foun ida ba sosiedade tuir prátika internasionál hosi setór finanseiru nian, ne’ebé mak fahe Konsellu Administrasaun nian entre administradór ezekutivu no administradór la’ós-ezekutivu, ho separasaun ne’ebé klaru kona-ba kompeténsia no responsabilidade sira.

Hosi alterasaun dahuluk ba estatutu ne’e,  implementa jestaun ezekutiva ida ne’ebé kompetente no efisiente, nu’udar responsabilidade hosi administradór ezekutivu profisionál no esperiente iha setór banku nian, hodi hametin vizaun estratéjika banku ne’e atu halo servisu ba interese povu timoroan ne’ebé aas liu, nu’udar responsabilidade.

Estatutu foun re-organiza jestaun ba BNCTL, tanba antes ne’e iha membru Konsellu Administrasaun hamutuk na’in lima ho ninia kna’ar diferente, maibé ho estatutu foun sei iha de’it Prezidente Konsellu Administrasaun ne’ebé la’ós ezekutivu, vise prezidente ida no voál Konsellu Administrasaun ida.

Enkuantu, estatutu BNCTL tuan fó podér ba membru Konsellu Administrasaun na’in lima hala’o kna’ar ezekutivu iha banku maibé estatutu foun la admite.

Xefe Ezekutivu hosi reprezentante governu maka sei kaer jestaun iha banku, enkuntu Prezidente no Vise Prezidente Konsellu Administrasaun sei tau matan ba servisu Xefe Ezekutivu ne’e rasik.

Antes ne’e, Ministru Fidelis hateten benifísiu hosi estatutu foun ne’e di’ak ba jestaun, hafasil foti desizaun no kontrolu ativade jestaun banku bele fasíl no lais.

Jornalista: Julia Chatarina

Editór: Xisto Freitas

iklan
iklan

Leave a Reply

iklan
error: Content is protected !!