iklan

NASIONÁL, DILI, POLÍTIKA

TL-Australia Partilla Esperiénsia kona-ba Feto iha Vida Polítika

TL-Australia Partilla Esperiénsia kona-ba Feto iha Vida Polítika

Uma Fukun Parlamentu Nasionál. Imajen/Espesiál

DILI, 21 maiu 2019 (TATOLI)–  Grupu Feto Parlamentár Timor-Leste ho Australia, foin lalais ne’e, hasoru malu iha Australia hodi partilla esperiénsia ba malu  kona-ba partisipasaun feto iha vida polítika ho nia dezafiu ne’ebé mak iha.

Enkontru ne’e mós hanesan meius ida atu aprofunda ligasaun polítika entre Australia ho TL no hametin feto parlamentár nia kapasidade ho influénsia kona-ba promove feto sira nia direitu iha TL ho Australia inklui hametin ligasaun entre movimentu feto TL no feto parlamentár sira.

Liuhosi aprezentasaun relatóriu atividade vizita grupu feto Parlamentár nian ba Australia, ohin, iha plenária Parlamentu Nasionál, Elbina Sousa Carvalho, nu’udar relatora hatete, vizita ba Australia liuhosi programa interkámbiu hanesan pilotu ida ne’ebé inspiradu hosi programa International Women’s Development Agency (IWDA) ho Fundasaun Caucus.

Iha vizita Feto Parlamentár TL ba Parlamentu Australia hasoru malu ho deputadu Australia ne’ebé maka hola parte iha programa ne’e hanesan parseiru deputadu Timoroan hodi bele koñese malu di’ak liután, fahe esperiénsia ba malu hodi bele identifika no define área ne’ebé maka parseiru sira interese atu kolabora.

Deputada Elbina Sousa hatete, feto nia envolvimentu iha vida polítika no públika hatudu progresu lubun ida, iha prosesu konstrusaun TL, hahú kedan hosi restaurasaun independénsia iha 20 maiu 2002 to’o ohin loron.

TL nu’udar nasaun ida ne’ebé iha mós fó espasu partisipasaun feto iha vida polítika nia porsaun aas iha mundu, agora daudaun iha porsentu 38 ka deputadu 25 hosi kadeira 65, hahú hosi lejislatura daruak to’o agora, persentajen aumenta ba beibeik, maibé númeru maka la refleta iha nivel kompozisaun estrutura governu no nivel munisipál ba to’o iha suku tanba observa katak hosi totál membru 29, iha de’it feto maluk na’in neen maka hanesan ministra rua, vise ministra tolu no sekretária estadu ida, nune’e mós hosi suku hotu iha territóriu laran tomak iha de’it feto maluk 21 ka porsentu rua maka eleitu hanesan lider komunitáriu.

Parlamentu Australia rasik iha sira nia deputadu hamutuk na’in 150 ne’ebé iha feto hamutuk 43 ka porsentu 28, iha nivel estrutura governu ho totál membru 23 no iha feto maluk na’in neen ka porsentu 26 maka okupa kargu hanesan mós TL.

Haree ba realidade no importánsia papél deputadu hosi nasaun rua ne’e maka Deputadu TL ho Australia komprometidu hodi hametin amizade liuhosi realizasaun programa feto parlamentár.

Jornalista   : Zezito Silva

Editór         : Francisco Simões

iklan
iklan

Leave a Reply

iklan
error: Content is protected !!