DILI (TATOLI) – Parlamentu Nasionál (PN) liuhosi debate Orsamentu Jerál Estadu (OJE) 2018 iha faze espesialidade loron daruak iha plenária Segunda (3/9), aprova ona orsamentu ba Ministru Koordenadór Assuntus Ekonómikus (MEKAE) ho montante $836.000.
Iha tempu hanesan halo mós aprovasaun ba Sekretaria Estadu ba Igualdade no Jéneru, ho total osan $684.000, Sekretáriu Estadu Para Formasaun Profisionál no Empregu (SEPFOPE) millaun $2,045, Sekretáriu Estadu Kooperativa $694.000, no Sekretáriu Estadu Ambiente $695.000.
Orsamentu ba MEKAE, saláriu no vensimentu $117.000, bens no servisus $719.000, ho total despeza $836.000. Entretantu proposta ne’e pasa ho votu a favor 38, kontra 1 no abstensaun 24, maski nune’e iha proposta rua ne’ebé aprezenta husi deputadu Antoninho Bianco no deputadu Adriano do Nascimento ba orsamentu MEKAE.
Proposta 85 númeru la konsege halo votasaun tanba deputadu proponente retira, konteúdu husi proposta ne’e dotasaun gabinete MEKAE iha kategoria saláriu no vensimentu, dotasaun inisiál $117.000, proposta alterasaun ou redusaun $60.000, ho dotasaun final $57.000.
Nune’e mós proposta númeru 60 la konsege pasa ho rezultadu afavor 21, kontra 35, no abstensaun, iha kategoria bens no servisus ho montante $ $719.000, husi proposta ne’e refere ba servisu profisionál sira $591.000, proposta alterasaun $391.000, ho dotasaun finál $200.000 ou dotasaun inisiál ba bens no servisu $719.000, proposta redusaun $391.000 ho dotasaun final $328.000. Hodi husu klarifikasaun ba osan osan $591.000.
Orsamentu Sekretaria Estadu ba Igualdade no Jéneru ba saláriu no vensimentu $347.000, bens no servisus $337.000, ho total despeza $684.000. Orsamentu ne’e laiha proposta no pasa ho rezultadu favor 50, kontra 0 no abstensaun 12.
Orsamentu ba Sekretáriu Estadu Para Formasaun Profisionál no Empregu (SEPFOPE) pasa ho votu a favor 39, kontra 3 no abstensaun 22. Ho diskrisaun ba saláriu no vensimentu millaun $1,249, bens no servisu $793.000, no kapitál dezenvolvimentu $3.000, ho total despeza millaun $2,045.
Orsamentu ne’e hetan proposta ida (númeru 43) ne’ebé aprezenta husi deputada Maria Angélica, deputadu António Da Conceição no deputadu Joaquim Dos Santos, maibé la pasa ho rezultadu, afavor 27, kontra 34 no abstensaun 3.
Proposta númeru 43, haktuir orsamentu ba gabinete SEPFOPE, iha kategoria bens no servisu ho total inisiál $174.000, propoin alterasaun $100.000, ho dotasaun final $74.000.
Tuir deputada proponent husi bankada Fretilín, Maria Angélica proposta orsamentu iha kategoria bens no servisu, ne’ebé mak governu sempre tau iha servisu seluk ne’e la informadu.
Tanba ne’e mak ami hakarak husu dezagregasaun husi orsamentu ne’ebé mak tau, ezemplu hanesan $100.000, tinan kotuk tau osan hira no agora atu tau hira. Ministériu Finansas halo erru ida ne’ebé mak la tau informasaun orsamentu iha 2017, entaun difikulta deputadu sira hanesan órgaun fiskalizadór atu hare didi’ak diskrepánsia osan sira ne’ebé mak tau iha ne’ebá.
Nune’e, nia husu SEPFOPE halo dezagregasaun ne’ebé mak los, atu deputadu sira bele komprende tanba sira mak sei halo fiskalizasaun.
Hatán ba kestaun ne’e, Sekretáriu Estadu Para Formasaun Profisionál no Empregu, Julião Da Silva informa OJE 2018, $174.000 iha gabinete
SEPFOPE, gasta balun ona no orsamentu ne’ebé mak sei prevee $174.000, atu selu dívidas balun ne’ebé mak iha fulan lima liu ba governu halo vizita trabalhu iha Korea Súl, entaun orsamentu balun sei sai dívidas ba SEPFOPE, tanba ne’e mak orsamentu sei prevee nafatin atu selu dívidas sira ne’e no dívida seluk iha gabinete.
Nune’e mós orsamentu ba Sekretáriu Estadu Kooperativa, laiha proposta no pasa ho rezultadu a favor 37, kontra 4 no abstensaun 23. Ho deskrisaun ba saláriu no vensimentu $351.000, bens no servisu $293.000, kapitál menór $50.000, ho total despeza $694.000.
Ikus liu, Sekretáriu Estadu Ambiente, laiha proposta no pasa ho rezultadu a favor 58, kontra 0 no abstensaun 4. Ho deskrisaun ba saláriu no vensimentu $406.000, bens no servisu $239.000, kapitál menór $50.000, ho total despeza $695.000.
Jornalista: Julia Chatarina
Editór : Manuel Pinto