iklan

NASIONÁL, INTERNASIONÁL, EDUKASAUN, JUSTISA, DILI, MUNISÍPIU

Sai Jornalista Tenke Kompleta ho Étika

Sai Jornalista Tenke Kompleta ho Étika

Prezidente CI, Virgílio da Silva Guterres. Imajen Tatoli/António Gonçalves

DÍLI, (TATOLI)-Prezidente Konsellu Imprensa (KI), Virgílio da Silva Guterres enkoraja timoroan ka ema sira ne’ebé hili ona profisaun ba iha jornalizmu katak profisaun jornalista ne’e vokasaun, tanba ne’e koñesimentu akadémiku de’it la sufisiente maibé tenke envolve kompromisu katak sai jornalista atu kontribui ba iha sosiedade liuhusi jornalizmu.

“Koñesimentu no kompromisu de’it la natoon maibé tenke kompleta ho étika. Padraun jornalizmu ninian, buat tolu ne’e tenke kompleta malu,” salienta prezidente KI, Virgílio Guterres, iha nia diskursu, ba enserramentu ba treinamentu kona-ba Promove Jornalizmu Sensivel Jéneru, iha salaun konferénsia Tower, Fatuhada-Díli, kinta lorokra’ik (27/09).

Nia reforsa, jornalista sira hatene padraun étika maibé la iha kompromisu mós labele tanba koñesimentu, kompromisu no étiku ne’e nu’udar Santísima Trindade; pai, filho no espirito santo.

“Dala ruma ita seidauk entende di’ak, ita buka aperfeisoa, liuliu ba jéneru, meiu ambiente. Importante katak ita-nia entendimentu profundu kona-ba jéneru,” akresenta prezidente Virgílio da Silva Guterres.

Iha fatin hanesan, reprezentante Caucus no MOFEE (Movimentu Feto Foinsa’e), Yacinta Lujina hateten katak loron ikus formasaun ne’e la’ós nu’udar serbisu ikus maibé sai hanesan parte ida oinsá atu kontinua no reforsa ita-nia papel ne’ebé mak durante ne’e hala’o, liuliu jornalista sira ne’ebé mak hala’o kna’ar iha mídia.

“Ami presiza tebes ita-boot (jornalista) sira-nia kolaborasaun, serbisu hamutuk liuliu ho MOFFE no Caucus nó mós kualkér organizasaun feto, oinsá atu bele kontinua promove feto sira nomós asuntu igualdade jéneru iha ita-nia rain ida ne’e,” hateten reprezentante ne’e.

Nia mós konsidera katak ho informasaun no divulgasaun sira ne’ebé mak jornalista sira prodúz tulun tebes atu eduka ita-nia komunidade nó mós fó informasaun loloos oinsá atu sira bele dezenvolve no partisipa iha prosesu ne’ebé mak iha Timor-Leste.

“Tanba ne’e mak ami espera tebes, loron tolu karik la’ós tempu barak, nó mós totalmente bele mós  reforsa iha kna’ar sira, maibé pelumenus nu’udar bukae ida hodi hadi’a di’ak liután maluk sira-nia serbisu atu kontinua difunde informasaun ne’ebé, liuliu sensivel jéneru. Ne’ebé, ba oin ita hotu kontinua serbisu hamutuk  ho ami, organizasaun feto hothotu hodi luta ba igualdade jéneru iha ita-nia rain ida ne’e,” friza reprezentante Yacinta Lujina.

Reprezentante partisipante sira, jornalista Délio Pereira agradese ba formasaun ne’e no konsidera katak matéria ne’ebé mak hetan durante treinamentu sai hanesan bukae ida hodi implementa fila fali iha instituisaun mídia ne’ebé mak kada partisipante ida idak hakna’ar aan ba.

“Ikus, hakarak rekomenda nafatin ba Caucus no MOFEE atu formasaun hanesan ne’e, la para iha ne’e de’it, se bele kontinua nune’e bele promove di’ak liután igualdade jéneru iha Timor-Leste,” rekomenda jornalista Rádiu Timor Kmanek (RTK) ne’e.

Diretór Nasionál UNDP iha Timor-Leste, Claúdio Andreias akresenta katak apoiu sira ne’ebé UNDP oferese bele suporta feto sira ne’ebé serbisu iha mídia atu bele hetan susesu no iha oportunidade atu lidera.

“Ita hakarak mídia Timor-Leste nian atu bele sai ezemplu oinsa halo reportajén no komunikasaun sensivel ba jéneru no feto. Ita espera lisaun aprendida bele uza tuir implementasaun planu SDGs (Sustainable Develompent Goals-red) 2030 no governu nia planu dezenvolvimentu nasionál bele implementa ho di’ak,” espera diretór UNDP ne’e.

Nia reforsa katak ho mídia no jornalista sira, bele aselera implementa dezenvolvimentu sustentável. Mídia iha pozisaun úniku atu bele harahun atitude esteotipu ne’ebé sempre tau feto hanesan vítima. UNDP (United Nation Development Programme) presiza tebes mídia uza feto sira hanesan eroi no lider ida ne’ebé iha abilitasaun.

“Agora ha’u dezafia ita hotu atu prodúz istória ne’ebé prioritiza feto nia empoderamentu iha ita-boot sira-nia instituisaun mídia,” dezafia diretór nasionál UNDP iha Timor-Leste, Claúdio Andreias.

Treinamentu ba jornalista sira kona-ba promove Jornalizmu Sensível Jéneru ne’e apoiu husi governu Japaun no Korea Súl, implementa husi UNDP no ezekuta husi Caucus no Mofee. Jornalista sira ne’e mai husi mídia imprensa, eletróniku no online, ho durasaun loron tolu; hahú tersa (25-27/09).

Jornalista: Rafy Belo

Editór : Manuel Pinto

iklan
iklan

Leave a Reply

iklan
error: Content is protected !!