iklan

NASIONÁL, POLÍTIKA

SIKN Halo Identifikasaun Bazea ba KPN

SIKN Halo Identifikasaun Bazea ba KPN

Advogadu Pedro Aparicio Guterres. Egas/EgasCristovão

DILI, (TATOLI) – Ekipa advogadu hosi Aliansa Mudansa ba Progresu (AMP) ne’ebé xefia hosi Pedro Aparicio kestiona maka’as kona-ba Servisu Investigasaun Kriminál Nasionál (SIKN) ne’ebé halo identifikasaun ba membru mídia AMP nian maibé la iha autorizasaun judisiál.

Hatan ba kestaun ne’e, Komandante SIKN, Superintendente Jorge Monteiro, esplika polísia servisu ho baze Kódigu Prosesu Penál (KPN) Timor-Leste nian iha artigu 53 ne’ebé fó poder ba polísia atu halo prosesu identifikasaun ba sidadaun sé de’it ne’ebé polísia suspeita katak sidadaun ne’e presiza nia identifikasaun.

“Ami konsidera atuasaun Servisu Investigasaun Kriminál ne’e grave tanba polísia kuandu halo asaun ruma tenke iha autorizasaun hosi órgaun judisiál maibé realidade laiha despaisu ruma maibé sira halo detensaun no investiga”, Xefe Ekipa Advogadu AMP, Pedro Aparicio, liuhosi konferénsia imprensa iha sede partidu CNRT, Bairu Grilos, segunda (26/3).

Entretantu Jorge Monteiru esklarese prosesu identifikasaun diferente ho investigasaun, tanba ne’e SIKN ezekuta lei ho ordem ne’ebé iha tuir kódigu prosesu penál.

Maibé Pedro Aparicio argumenta katak loloos SIKN bazea ba lei kódigu prosesu penál artigu 35 (insidente nia instrusaun no tramitasaun). Alinea 1) konflitu de kompeténsia bele foti ofisiozamente ka tuir rekerimentu, no, hamutuk ho denúnsia, tenke aprezenta elementu nesesáriu atu rezolve konflitu ne’e.

Alinea 2) simu tiha denúnsia, tenke halo notifikasaun ba autoridade judisiária ne’ebé tama iha konflitu ho mos sujeitu prosesuál interesadu sira seluk para, hakarak karik, fó nia opiniaun, iha loron lima nia laran.

Alinea 3) liu tiha prazu referidu iha númeru anteriór no rekolla tiha informasaun no prova atu rezolve konflitu-de-kompeténsia, sei hasai desizaun.

Alinea 4) desizaun tenke komunika ba entidade judisiária sira ne’ebé tama iha konflitu no sujeitu prosesuál interesadu sira seluk.

“Ida ne’e seidauk prenxe rekezitu krime maibé polísia halo ona asaun no nunka fó informasaun ba Ministériu Públiku atu halo asaun hirak ne’e”, afirma eis juiz distritál Dili ne’e.

Komandante SIKN, Superintendente Jorge Monteiro. Foto relasaun publiká

Tuir Monteiro, atuasaun ne’ebé ninia parte halo bazea mós ba kódigu prosesu penál artigu 53 (suspeitu nia identifikasaun) alinea 1) polísia nia ajente sira bele husu identifikasaun ba ema ne’ebé sira suspeita katak prepara án daudaun atu halo, halo tiha ona krime ruma ka hola parte ho ema seluk iha krime ruma.

Alinea 2) kuandu ema ne’e la bele ka lakohi fó nia identifikasaun, polísia sei lori ema ne’e ba postu polisiál ne’ebé besik, ho urbanidade, atu fó meiu nesesáriu no disponivel ba nia atu identifika-án.

Alinea 3) presiza karik, ema suspeitu ne’e tenke sujeita án ba prova ne’ebé la ofende nia dignidade umana, atu hatene lolós nia identifikasaun, hanesan prova daktiloskópika no fotográfika no rekoñesimentu fíziku.

Alinea 4) molok liu oras sanulu resin rua, maske dilijénsia sira-ne’e la iha rezultadu, tenke fó fali liberdade totál ba ema ne’e, kuandu la iha motivu atu detensaun ba nia.

Alinea 5) aktu sira-ne’ebé halao tuir númeru sira iha kotuk tenke hakerek hotu iha autu atu entrega kedas ba Ministériu Públiku.

Jorge Monteiro afirma polísia tenke asegura suspeitu nia identifikasaun no merese duni atu prosesa ba ministériu públiku. Kuandu rejista ona, MP estuda, analiza no tetu dilijénsia ne’ebé hato’o hosi polísia katak laiha indísiu krime ruma entaun sira tenke arkiva.

Entretantu Pedro Aparicio konsidera aktu hosi SIKN ne’e la tuir regra. Tanba ne’e, AMP konsidera aktu ne’ebé SIKN halo ne’e krime. “Ami sei submete ba ministériu públiku hodi hatudu ba povu katak AMP respeita lei no kumpri konstituisaun”, afirma Aparicio.

Hatan ida ne’e, ulun boot SIKN dehan sidadaun iha direitu tantu pesoál no grupu atu hato’o keixa.

“Bele ba halo keixa tuir buat ne’ebé mak ita boot sira haree katak servisu ne’ebé ami hala’o la tuir lei no ordem, bele halo keixa ho avontade”, hatan nia liuhosi Tatoli hafoin partisipa aniversariu Polísia Nasionál Timor-Leste (PNTL) ba dala 18 iha Sentru Formasaun Komoro, ohin.

Jornalista: Zezito Silva

Editora: Rita Almeida

iklan
iklan

Leave a Reply

iklan
error: Content is protected !!